Cà chua có nguồn gốc từ Nam Mỹ. Mặc dù, được coi như trái cây, nhưng cà chua thường được ăn và chế biến như một loại rau. Thành phần của cà chua bao gồm các chất chống oxy hóa lycopen mang lại nhiều lợi ích sức khỏe như giảm nguy cơ mắc bệnh tim và ung thư.
1. Giá trị dinh dưỡng của cà chua
Hàm lượng chiếm tỷ lệ cao nhất trong cà chua là 95% nước, 5% còn lại chủ yếu bao gồm carbohydrate và chất xơ. Trong 100 gam cà chua sống bao gồm thành phần dinh dưỡng sau: 18 kcal, 0,9 gam đạm, 3,9 gam carb, 2,6 gam đường, 1,2 gam chất xơ, 0,2 gam chất béo...
- Carb trong cà chua bao gồm: Đường đơn, chẳng hạn như glucose và fructose, chiếm gần 70% hàm lượng carb.
- Chất xơ: Cung cấp khoảng 1.5 gam trong mỗi quả cà chua cỡ trung bình. 87% các chất xơ trong cà chua là chất xơ không hòa tan, ở dạng hemicellulose, cellulose và lignin.
- Vitamin và khoáng chất: cà chua là nguồn cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất: Vitamin C, thành phần dinh dưỡng thiết yếu đồng thời có vai trò như chất chống oxy hóa. Sử dụng một quả cà chua cỡ trung bình có thể cung cấp cho cơ thể khoảng 28% lượng tiêu thụ hàng ngày tham khảo (RDI). Kali, khoáng chất thiết yếu, kali có lợi cho việc kiểm soát huyết áp và ngăn ngừa bệnh tim. Vitamin K1 hay phylloquinone, có vai trò rất quan trọng đối với quá trình đông máu và sức khỏe của xương.
Folate (vitamin B9) một trong những vitamin B, folate rất quan trọng cho sự phát triển bình thường của mô và chức năng tế bào. Đặc biệt có vai trò quan trọng đối với phụ nữ mang thai.
2. Các hợp chất thực vật khác trong cà chua
Thành phần vitamin và các hợp chất thực vật trong cà chua có thể khác nhau bởi giống cây, môi trường sống... Các hợp chất thực vật chính trong cà chua là:
- Lycopene. Có sắc tố đỏ đồng thời có vai trò như chất chống oxy hóa. Lợi ích của Lycopene đối với sức khỏe đã được nghiên cứu rộng rãi.
- Beta carotene, chất chống oxy hóa thường làm cho thực phẩm có màu vàng hoặc cam, beta carotene được chuyển hóa thành vitamin A trong cơ thể.
- Naringenin. Hợp chất flavonoid này được tìm thấy trong vỏ cà chua, đã được chứng minh là có tác dụng giảm viêm và bảo vệ chống lại các bệnh khác nhau ở chuột.
- Axit chlorogenic. Một hợp chất chống oxy hóa mạnh, axit chlorogenic có thể làm giảm huyết áp ở những người có mức độ cao.
- Chất diệp lục và carotenoid (như lycopene) yếu tố tạo nên màu sắc phong phú của cà chua. Khi quá trình chín bắt đầu, chất diệp lục (màu xanh lá cây) bị phân hủy và carotenoid (màu đỏ) được tổng hợp.
Trong cà chua có chứa nhiều các hợp chất thực vật khác nhau
Lycopene carotenoid có hàm lượng dồi dào nhất trong cà chua chín, đặc biệt đáng chú ý khi nói đến các hợp chất thực vật của trái cây. Nó được tìm thấy ở nồng độ cao nhất trong vỏ cà chua. Cà chua càng đỏ thì hàm lượng lycopen càng nhiều.
Các sản phẩm từ cà chua, chẳng hạn như: nước sốt cà chua, nước ép cà chua, bột cà chua đều là nguồn thực phẩm giàu lycopene nhất trong chế độ ăn uống của người phương Tây, cung cấp hơn 80% lycopene trong chế độ ăn uống ở Hoa Kỳ.
Hàm lượng lycopene trong các sản phẩm cà chua đã qua quá trình chế biến thường cao hơn nhiều so với cà chua tươi. Ví dụ, tương cà tự hào có 10–14 mg lycopene trên 100 gam, trong khi một quả cà chua tươi 100 gam chỉ chứa 1–8 mg.
Tuy nhiên, sốt cà chua thường được tiêu thụ với số lượng rất nhỏ. Do đó, có thể dễ dàng tăng lượng lycopen bằng cách ăn cà chua chưa qua chế biến, loại cà chua cũng có ít đường hơn nhiều so với tương cà.
Các loại thực phẩm khác trong chế độ ăn uống của bạn có thể ảnh hưởng mạnh đến sự hấp thụ lycopene. Sử dụng hợp chất thực vật này kết hợp với chất béo có thể tăng khả năng hấp thụ lên đến bốn lần. Tuy nhiên, không phải ai cũng có khả năng hấp thụ lycopene với tỷ lệ như nhau.
3. Lợi ích sức khỏe của cà chua
Ăn cà chua có tác dụng gì? Sử dụng cà chua và các sản phẩm làm từ cà chua có liên quan đến việc cải thiện sức khỏe làn da và giảm nguy cơ mắc bệnh tim và ung thư.
3.1. Sức khỏe tim mạch
Bệnh tim bao gồm đau tim và đột quỵ, những nguyên nhân gây tử vong phổ biến nhất trên thế giới.
Nghiên cứu thực hiện ở nam giới tuổi trung niên đã tìm thấy mối liên kết mức độ lycopene và beta-carotene trong máu thấp với việc tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ. Tác dụng của cà chua ngày càng có nhiều, bằng chứng từ các thử nghiệm lâm sàng cho thấy rằng việc bổ sung lycopene có thể giúp giảm cholesterol LDL.
Các nghiên cứu lâm sàng về các sản phẩm cà chua còn chỉ ra lợi ích chống lại chứng viêm và các dấu hiệu của stress oxy hóa. Ngoài ra, thành phần các chất trong cà chua cũng cho thấy tác dụng bảo vệ lớp bên trong của mạch máu và có thể làm giảm nguy cơ đông máu.
3.2. Ngăn ngừa ung thư
Ung thư, sự phát triển không kiểm soát của các tế bào bất thường, lan rộng ra ngoài ranh giới bình thường của chúng và thường xâm lấn các bộ phận khác của cơ thể.
Các nghiên cứu quan sát đã ghi nhận mối liên hệ giữa cà chua hay các sản phẩm từ cà chua và tỷ lệ mắc ung thư tuyến tiền liệt, phổi và dạ dày ít hơn.
Mặc dù hàm lượng lycopen cao được cho là có tác dụng với các bệnh ung thư, nhưng cần có nghiên cứu chất lượng cao ở con người để xác nhận nguyên nhân của những lợi ích này.
Nghiên cứu tiến hành ở phụ nữ cho thấy nồng độ cao của carotenoid được tìm thấy với số lượng lớn trong cà chua có thể bảo vệ chống lại ung thư vú.
Sử dụng cà chua có thể giúp người dùng ngăn ngừa ung thư
3.3. Cà chua có lợi cho sức khỏe làn da
Thực phẩm làm từ cà chua giàu lycopene và các hợp chất thực vật khác có thể bảo vệ chống lại cháy nắng. Vậy, ăn cà chua mỗi ngày có tác dụng gì? Theo một nghiên cứu, những người ăn 40 gam bột cà chua cung cấp 16 mg lycopene với dầu ô liu mỗi ngày trong 10 tuần sẽ ít bị cháy nắng hơn 40%.
Ngoài ra, ăn hạt cà chua có tốt không? Hạt cà chua trong đường ruột không tiêu hoá được đôi khi nó có thể lọt vào ruột thừa gây viêm ruột thừa.
4. Tác dụng phụ khi ăn cà chua
Mặc dù dị ứng cà chua rất hiếm, nhưng những người dị ứng với phấn hoa cỏ có nhiều khả năng bị dị ứng với cà chua. Tình trạng này được gọi là hội chứng dị ứng phấn hoa, thức ăn hoặc hội chứng dị ứng đường miệng.
Trong hội chứng dị ứng miệng, hệ thống miễn dịch của bạn tấn công các protein trái cây và rau tương tự như phấn hoa, dẫn đến các phản ứng dị ứng như ngứa trong miệng, ngứa cổ họng hoặc sưng miệng hoặc cổ họng.
Những người bị dị ứng với mủ cao su cũng có thể bị phản ứng chéo với cà chua.
Cà chua ngon ngọt, chứa đầy chất chống oxy hóa và có thể giúp chống lại một số bệnh. Hơn nữa, cà chua đặc biệt chứa nhiều lycopene, một hợp chất thực vật có liên quan đến việc cải thiện sức khỏe tim mạch, ngăn ngừa ung thư và bảo vệ chống lại cháy nắng. Sử dụng cà chua trong bữa ăn hàng ngày để có chế độ ăn lành mạnh. Do đó, một chế độ ăn có cà chua là rất tốt và cần thiết cho sức khỏe chúng ta.